เรื่องจริงจากทุกสังคม ไม่ว่าชนบทหรือในเมือง การอยู่กินฉันสามีภรรยา แต่ไม่ได้จดทะเบียนสมรส และทรัพย์สินใส่ชื่อสามีหรือภรรยาเป็นเจ้าของกรรมสิทธิ์ แต่เพียงฝ่ายเดียว อีกฝ่ายหนึ่ง ซึ่งไม่ได้มีชื่อเป็นเจ้าของกรรมสิทธิ์ จะสามารถฟ้อง เพื่อให้ได้มา ซึ่งทรัพย์สินดังกล่าว ตามสิทธิ์ของตนได้หรือไม่ เพียงใด….
กรณีที่สามีภรรยาจดทะเบียนสมรสกันตามที่กฎหมายกำหนด ทรัพย์สินที่ได้มาในระหว่างสมรสจะเรียกว่า สินสมรส ส่วนกรณีที่สามีภริยาอยู่กินกันฉันสามีภรรยา แต่ไม่ได้จดทะเบียนสมรส ทรัพย์สินที่ทำมาหาได้ร่วมกันจะเรียกว่า กรรมสิทธิ์ร่วม
มาดูเรื่องจากฎีกาที่น่าสนใจ สามีภรรยาอยู่กินกัน โดยไม่ได้จดทะเบียนสมรส และมีทรัพย์สินที่ได้มาระหว่างอยู่กินกันฉันสามีภรรยาดังกล่าว โดยใส่ชื่อสามีหรือภรรยาแต่เพียงฝ่ายเดียว ต่อมาสามีหรือภรรยาที่มีชื่อเป็นเจ้าของกรรมสิทธิ์แต่เพียงฝ่ายเดียวนั้น ได้ถึงแก่ความตาย อีกฝ่ายหนึ่งจึงยื่นคำร้องขอจัดการมรดก โดยอ้างว่าเป็นผู้มีส่วนได้เสียในทรัพย์สินของเจ้ามรดก ปรากฏว่าบิดาหรือมารดาของเจ้ามรดกได้ยื่นคำร้องคัดค้านการยื่นคำร้องขอจัดการมรดกดังกล่าว ศาลชั้นต้นพิพากษายกคำร้องขอจัดการมรดกของผู้ร้อง และยกคำค้านของผู้คัดค้าน ค่าฤชาธรรมเนียมให้เป็นพับ
ศาลอุทธรณ์ พิพากษาแก้เป็นว่า ให้ตั้งผู้คัดค้าน เป็นผู้จัดการมรดก โดยให้มีสิทธิและหน้าที่ตามกฎหมาย ค่าฤชาธรรมเนียมชั้นอุทธรณ์ให้เป็นพับ นอกจากที่แก้ให้เป็นไปตามคำพิพากษาศาลชั้นต้น
ศาลฎีกาวินิจว่า ตามฎีกาของผู้ร้องว่า ผู้ร้องมีส่วนได้เสียในรถยนต์พิพาท ซึ่งเป็นทรัพย์มรดกผู้ตายหรือไม่ เห็นว่า แม้ข้อที่ผู้ร้องเบิกความอ้างว่าผู้ร้องมีส่วนร่วมกับผู้ตายออกเงินซื้อรถยนต์พิพาทจะรับฟังไม่ได้ดังที่ศาลอุทธรณ์ภาค 1 วินิจฉัยก็ตาม แต่ก็ได้ความว่าผู้ร้องแต่งงานอยู่กินฉันสามีภริยาผู้ตายเมื่อปี 2535 และมีบุตรด้วยกัน 2 คน ระหว่างที่อยู่กินด้วยกันผู้ร้องทำงานอยู่ที่บริษัท เจ.วี.ซี. จำกัด ส่วนผู้ตายมีอาชีพทำเครื่องไฟ
กรณีจึงถือได้ว่าผู้ร้องและผู้ตายร่วมกันทำมาหากินและมีเจตนาเป็นเจ้าของในทรัพย์ที่หามาได้ระหว่างที่อยู่กินด้วยกัน เมื่อผู้ตายได้รถยนต์พิพาทมาในระหว่างที่อยู่กินกับผู้ร้อง ผู้ร้องย่อมมีส่วนเป็นเจ้าของรถยนต์พิพาทด้วยในฐานะเจ้าของร่วม ผู้ร้องจึงมีส่วนได้เสียในรถยนต์ดังกล่าว ซึ่งเป็นทรัพย์มรดกของผู้ตายและมีสิทธิร้องขอเป็นผู้จัดการมรดกของผู้ตาย
อ่านแล้ว คิดจะจดทะเบียนสมรสกันบ้างไหม?
(ขอบคุณภาพจากอินเตอร์เน็ต)