ประเพณีบวชนาคช้างสุรินทร์เป็นประเพณีเก่าแก่ที่ชาวสุรินทร์ทั้งเขมร ลาว กวย ที่นับถือพุทธศาสนาถือเป็นประเพณีปฏิบัติสืบทอดกันมายาวนาน
จังหวัดสุรินทร์เป็นจังหวัดหนึ่งที่ได้รับการส่งเสริมให้เป็นจังหวัดท่องเที่ยว นอกจากจะมีงานแสดงของช้างซึ่งถือว่าเป็นงานประจำปีระดับชาติที่ยิ่งใหญ่ที่สามารถนำชื่อเสียงมาสู่ประเทศไทยและจังหวัดสุรินทร์แล้ว ยังมีแหล่งท่องเที่ยวทางธรรมชาติ โบราณสถาน ประวัติศาสตร์ หัตถกรรม ประเพณี และวัฒนธรรมมากมายที่ชักจูงนักท่องเที่ยวทั้งชาวไทยและชาวต่างประเทศให้เดินทางมาเยี่ยมชมจังหวัดสุรินทร์ ซึ่งเป็นดินแดนแห่งอารยะธรรมขอมที่อุดมไปด้วยวัฒนธรรมประเพณีอันหลากหลายของกลุ่มชาติพันธุ์เขมร ลาว กวย ที่ผสมผสานกันอย่างกลมกลืนจนกลายมาเป็นวิถีสุรินทร์ในปัจจุบัน นอกจากนี้ สุรินทร์ยังเป็นแหล่งที่มีการเลี้ยงช้างมากที่สุดในโลก จนเป็นที่รู้จักกันอย่างกว้างขวางในนาม “เมืองช้าง” และจากความโดดเด่นดังกล่าว ได้นำมาสู่การพัฒนาการท่องเที่ยวภายในจังหวัดอย่างต่อเนื่องมายาวนาน
“ประเพณีบวชนาคแห่ช้าง” เป็นประเพณีเก่าแก่ที่ชาวสุรินทร์ทั้งเขมร ลาว กวย ที่นับถือพุทธศาสนาถือเป็นประเพณีปฏิบัติสืบทอดกันมา เมื่อลูกชายอายุ ครบ 20 ปีบริบูรณ์ ก่อนที่จะมีเหย้ามีเรือน พ่อแม่ต้องจัดการบวชให้ลูกชายเพื่อศึกษาธรรมวินัยเสียก่อน การบวชของหนุ่มชาวกวย ถือเป็นงานยิ่งใหญ่ของครอบครัวและชุมชน เพราะเมื่อถึงวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 6 ของทุกปี เนื่องจากมีความเชื่อว่าวันเพ็ญเดือนหก เป็นวันคล้ายวันที่พระพุทธเจ้าทรงประสูติ ตรัสรู้ ปรินิพพาน ผู้ได้มาบูชาด้วยการปฏิบัติตาม ถือว่าได้เห็นพระพุทธเจ้า
ชายชาวกวยที่อายุครบบวช จะนัดกันไปบวชที่ วัดแจ้งสว่าง บ้านตากลาง ตำบลกระโพ อำเภอท่าตูม ในเวลาเดียวกัน และก่อนวันบวชหนึ่งวัน นาคของแต่ละหมู่บ้านจะจัดขบวนแห่ที่มีช้างร่วมขบวนเป็นจำนวนมาก โดยเชื่อว่าการบวชนี้ถ้าจะให้ได้ชื่อเสียงหรือได้บุญมากจะต้องนั่งช้างแล้วแห่ไปเป็นระยะทางไกล ๆ และมีผู้คนร่วมขบวนแห่นาคเป็นจำนวนมาก แห่มารวมกันที่บริเวณวังทะลุ ริมแม่น้ำมูล เพื่อทำพิธีเซ่นศาลปู่ตาและขอขมาสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่ชาวบ้านนับถือ พร้อมประกอบพิธีอุปสมบทบริเวณ “ดอนบวช” ซึ่งเป็นเนินดินกลางแม่น้ำที่เกิดจากการที่น้ำจากลำน้ำชีไหลมาบรรจบกับแม่น้ำมูล ทำให้เกิดวังน้ำวนและเนินดินกลางแม่น้ำ ชาวบ้านเรียกกันว่า “สิมน้ำ” และเรียกติดปากว่า “ดอนบวช” จนกระทั่งปัจจุบัน
จังหวัดสุรินทร์เห็นว่า ประเพณีดังกล่าวสมควรได้รับการอนุรักษ์ฟื้นฟูและส่งเสริมให้เป็นกิจกรรมการท่องเที่ยวเชิงวัฒนธรรมเพื่อดึงดูดนักท่องเที่ยวให้มาเที่ยวชมประเพณีที่ยิ่งใหญ่และมีเอกลักษณ์ทางวัฒนธรรมเฉพาะตัว สามารถสื่อให้เห็นว่าเป็นถิ่นที่มีช้างเลี้ยงมากที่สุดในโลก จึงได้ร่วมมือกับองค์การบริหารส่วนจังหวัดสุรินทร์ การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย องค์การสวนสัตว์ในพระบรมราชูปถัมภ์ อำเภอท่าตูม สำนักงานพระพุทธศาสนาจังหวัดสุรินทร์ องค์การบริหารส่วนตำบลกระโพ และหน่วยงานที่เกี่ยวข้องจัดงานประเพณีบวชนาคช้างขึ้นเป็นประจำทุกปี โดยได้รับความร่วมมืออย่างดียิ่งจากทุกภาคส่วนที่เกี่ยวข้อง ทั้งนี้ เพื่อส่งเสริมให้ประชาชนในท้องถิ่นมีส่วนร่วมในกิจกรรมก่อให้เกิดความรักและความภาคภูมิใจรวมทั้งสร้างแรงกระตุ้นให้ชุมชนช่วยกันรักษาคุณค่าของวัฒนธรรมประเพณีที่ดีงามในท้องถิ่นอย่างต่อเนื่องและยั่งยืน โดยจัดให้มีกิจกรรมทั้ง ๓ วัน ระหว่างวันที่ 16 – 18 พ.ค. 2562 เพื่อร่วมในพิธีอุปสมบทหมู่ ณ วัดแจ้งสว่างบ้านตากลาง ซึ่งพุทธศาสนิกชนท่านใดที่มีลูกชายอายุครบบวชสามารถสมัครร่วมกิจกรรมได้ “ฟรี” หรือท่านใดที่มีจิตศรัทธาอยากจะร่วมเป็นเจ้าภาพบวชนาคช้างฯ ในครั้งนี้ก็สามารถแจ้งความจำนงได้ที่องค์การบริหารส่วนจังหวัดสุรินทร์ โดยสามารถสอบถามรายละเอียดและข้อมูลเพิ่มเติมได้ที่สำนักปลัดองค์การบริหารส่วนจังหวัด องค์การบริหารส่วนจังหวัดสุรินทร์ โทร.04451-1975, 04451-2600 หรือทาง www.surinpao.org
จึงขอประชาสัมพันธ์เชิญชวนนักท่องเที่ยวทุกท่านที่มีความสนใจศึกษาขนบธรรมเนียมประเพณี วัฒนธรรม วิถีชีวิตของ ชาวกวยเลี้ยงช้างสุรินทร์ ได้มาเที่ยวชมงานประเพณีบวชนาคช้าง ประจำปี 2562 ที่ยิ่งใหญ่ได้ในระหว่างวันที่ 16 – 18 พฤษภาคม 2562 ณ ศูนย์คชศึกษา หมู่บ้านช้างบ้านตากลาง ตำบลกระโพ อำเภอท่าตูม จังหวัดสุรินทร์ ซึ่งจะมีช้างเข้าร่วมขบวนแห่จำนวนกว่า 80 เชือก
กำหนดการ
ขอเชิญร่วมงานประเพณีบวชนาคช้าง ประจำปี 2562 ระหว่างวันที่ 16-18 พ.ค นี้ ณ วัดแจ้งสว่าง และศูนย์คชศึกษา ต.กระโพ อ.ท่าตูม จ.สุรินทร์
กำหนดการ ดังนี้
วันพฤหัสบดีที่ 16 พฤษภาคม 2562 / ขึ้น 13 ค่ำ เดือน 6 (ณ วัดแจ้งสว่าง)
- เวลา 08.30 น. – พิธีโกนผมนาค
- เวลา 11.00 น. – พิธีทำขวัญนาคหมู่
วันศุกร์ที่ 17 พฤษภาคม 2562 / ขึ้น 14 ค่ำ เดือน 6 (เชิญร่วมพิธีเปิดโดยพร้อมเพรียงกัน)
- เวลา 09.00 น. – ขบวนแห่นาคและผู้ร่วมงานเตรียมพร้อม ณ ศูนย์คชศึกษา
- เวลา 10.00 น. – ผู้ว่าราชการจังหวัดสุรินทร์ ประธานในพิธีเดินทางมาถึงบริเวณงาน (ศูนย์คชศึกษา)
- ประธานในพิธี และแขกผู้มีเกียรติ เดินมายังปะรำพิธีการจัดงาน
- นายอำเภอท่าตูมกล่าวต้อนรับแขกผู้มีเกียรติที่มาร่วมงาน
- ประธานคณะกรรมการจัดงานกล่าวรายงานถึงวัตถุประสงค์ของการจัดงาน
- ผู้ว่าราชการจังหวัดสุรินทร์ กล่าวเปิดงาน
- เวลา 11.00 น. – เริ่มขบวนแห่นาคด้วยช้างไปที่วังทะลุ
- พิธีเซ่นไหว้และขอขมาสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่ศาลปู่ตา ณ วังทะลุบริเวณที่ลำน้ำชี ไหลมาบรรจบกับแม่น้ำมูล
วันเสาร์ที่ 18 พฤษภาคม 2562 ขึ้น 15 ค่ำ เดือน 6
- เวลา 09.00 น. – นาคที่เข้าร่วมอุปสมบทพร้อมกันที่วัดแจ้งสว่าง ตำบลกระโพ อำเภอท่าตูม
- เวลา 13.00 น. – พิธีอุปสมบท
ประนนท์ ไม้หอม / ส.ปชส.สุรินทร์/รายงาน